Read Ebook: Turckse slavernie by Aranda Emanuel D

Font size: 10 px 15 px 20 px 25 px 30 px 35 px

Background color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Text color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Apply/Save settings

Ebook has 260 lines and 52568 words, and 6 pages

ier Stocken dienende voor Stijlen, met eenighe Touwen tusschen de selfde geschoren op de maniere van Tralien.

Na dat de Touwen gemaeckt waren, dede men ons een ander Ambacht leeren, maer veel moeyelijcker voor die tot het wercken niet gewoon sijn: te weten Kooren in een Steene Mortier te stampen. Ick dede dat Ambacht met een ongelooffelijcken arbeyt, ende weynigh avancement, van wegen mijne kleyne kracht: 'twelck de Gardiaen siende, seyde my, gy hont die gy sijt, laet dat werck staen, ghy sijt noch al te wilt. Wanneer het Kooren gestampt was, dede men het in de Sacken, ende door ongeluck, vielder wat Koren op de aerde, het welck de Gardiaen siende, seyde my, Pilla esso cani, neemt dat op ghy hont: maer alsoo ick sijn Spraecke niet verstont, noch wat pilla te seggen was, gaf hy my drie ofte vier soo harde slagen met een stock op mijn rugge dat het bloet het teecken daer van was, want ick was in 't Hembde. Het Kooren inde sack sijnde, dede hy yder een sack op sijn hooft legghen, maer ick was naeuwelijcks vier ofte vijf passen voort getreden soo gheladen sijnde, ofte de sack begon door ghebreck van kracht van mijn hooft af te glyen, ende de Gardiaen holp my de sack wederom op leggen, ende tot betalinghe van sijn hulp, gaf hy my drye ofte vier slaghen met vuysten in mijn aensicht, soo hert, dat het bloedt my uyt de Mont ende Neus quam. Het welcke my vernootsaeckte mijn last te draghen. Maer het ongheluck was, dat wanneer ick noch eenige treden voort ghegaen was, door de kragt die ick dede brack de Nestelingh van mijn Broeck, ende ick viel neffens de sack op de Aerde. Siende my doen in soodanighen extremiteyt, ende vreesende de slaghen, accommodeerde ick de Nestelingh soo wel als ick konde, ende met de gunst ende assistentie van het goede volck dat voor by passeerde, sette ick de sack wederom op mijn hooft, marcherende na het Huys van onse Patroon Alli Pegelin: aldaer ghekomen sijnde, viel ick noch eens op de Aerde, sijnde soo moede vanden arbeydt, dat ick my naeuwelijcks koste roeren.

Maer wat remedie, den grootsten arbeyt begon maer, door dien men de sacken veertich trappen hoogh boven op de Koorensolder moste draghen, het welcke my t' eenemael onmoghelijck was: Maer Godt wetende de krachten der menschen, liet toe dat mijn Cameraet Reynier Saldens, die veel stercker ende robuster was als ick, sijn sack ontladen hebbende, ende de trappen af komende, my vondt op de voet vande trappen in een soberen staet, te weten op de Aerde, seer bebloet, besweet, ende vol stof, ende eyndelijck by na doodt; ende de Gardiaen dreygde my dapper. Desen Reynier Saldens een seer geresolveert man, seyde tot de Gardiaen; Siet ghy niet dat dese Slaef sieckelijck is? Ende daer mede nam hy mijn sack, ende brochtse boven. Hoe aengenaem my dat werck van vrientschap ende barmherticheydt was, kan men lichtelijck considereren.

Het werck was voor dien dagh volbracht, ende ick gingh seer mistroostigh na de Bain, neffens Reynier Saldens, die om my te vertroosten, my bracht in een tap-plaetse vande Bain. Want ghy moet weten dat de voorsz Reynier Saldens, wanneer wy ghenomen wierden, vijf ofte ses Pistoletten verborghen hadde. Hy liet een Vlesse met Wijn tappen, ende Eten brenghen, het welck niemendal kost, want de Wijn betalende rekent men niet meer. Ende terwijl wy doende waren met eten ende drincken om my wat te verquicken, quam daer mijn Cameraet Monsieur Caloen: Hy hadde den gantschen dach een muyl met Bescuyt geladen gheleydt van het logijs vande Patroon na de Zee-kant, ende alsoo de straten van Argiers seer naeu ende vuyl sijn, ende de maniere is dat wanneer men met eenige gheladen Muyl ofte Cameel passeert, men roept belec, dat is, wacht u, was het ghebeurt dat onsen nieuwen Muyl-Leyder de maniere niet wetende, een Turck op de vuyle strate dede neder vallen, den Turck op rysende, ende ten hooghsten verstoort sijnde, trock sijn mes uyt maer by gheluck warender eenige Turcken die voor Monsieur Caloen spraken, segghende tot den Turck die ghevallen was: wat wilt ghy doen, siet gy niet dat desen Christen noch wildt is, ende dat hy de maniere noch niet en weet? Sy noemden hem wildt, om dat hy noch sijne Christen kleederen op sijn Spaens hadde, ende die kleedinghe past de Slaven niet wel, om datmen daer door oordeelt dat hy onlanghs daer ghekomen is.

Wy passeerden dien avont, vertellende d'een den anderen de avonturen die ons dien dagh over ghekomen waren, ende siende dat wy daghelijcx mosten wercken sonder een stuck Broods van de Patroon te krijghen, ende dat wy om te stelen, geen stoutigheydt noch gaeuwigheydt hadden; want dat ambacht heeft practijcke van doen, ende voornementlijck in een plaetse waermen soo veel Dieven vint, 'twelck de oorsake is dat yder een op sijn hoede is: De Ridder Philips de Cherf, wien de Bassa aen onsen Patroon verkocht hadde, Monsieur Caloen, Reynier Saldens ende ick, resolveerden by een Italiaense Coopman te gaen, ghenaemt Francisco Capati, sijnde Resident tot Argiers, ende hem te eysschen 75. stucken van achten, op conditie dat wy hem hondert tot Antwerpen souden doen betalen: 's anderen daegs stelden wy onse resolutie ter executie: waer in de Coopman te vreden was, mits dat wy d' een voor d' ander ende een voor alle in't gheheel borghe souden blijven: Ende wy ontfinghen op goede rekeninghe elckx vier stucken van achten.

's Anderen daeghs mosten wy het Wijngaert-velt op het Plaisier-Huys vande Patroon gaen delven, het welcke een grooten arbeyt is, ende als ick wederom na de Stadt gingh, maeckte ick een kleyn discours met de Gardiaen, hem segghende, dat ick sieckelijck ende swack was, ende indien hy my voortaen wilde imployeren in eenigh werck dat soo swaer niet en was, dat ick tot vergeldinghe van die courtoisie hem vier Realen ter maent soude gheven, het welcke hy my toestonde, mits dat ick hem een maendt contant soude gheven, het welck ick heel geerne dede. Hy seyde my, ghy sult voortaen vier groote potten met Fonteyn-water brenghen in het Huys vande Gardiaen Bassa, dat is te segghen, de Opper-Gardiaen: Want alsoo wy 550. Slaven waren eenen Meester toebehorende, warender vijf ofte ses Gardiaens. Ick was seer blijde over dat nieuw Officie. De Vrou van die Gardiaen was een Swartinne, maer heel goet: Sy gaf my somwijlen Broodt ofte een Schotel potagie: maer dat was wanneerse wasschen moste, ofte wanneer ick Broodt na den Oven brachte: dat was een vergeldingh voor mijn extraordinarise diensten. Ick dede dat Officie eenighe daghen langh seer ghemackelijck: Maer alsoo het de jonckheydt seer swaer valt de goede daghen ende de ledigheydt te verdragen sonder haer te debaucheren, ghebeurde het een dagh dat ick mijn ordinarise Pot met Water droegh, ende als ick 't ghegoten hadt in een groote Aerde Pot daermen de provisie van het Water voor de Huys-houdinge in bewaert, quam een Turckse Vrouwe met een Christen slavinne van Enghelse Natie in het Huys; Ick vraeghde haer, ofte sy een dronck Spaense Wijn met my wilde drincken, ick weet niet ofte de vrou vande Gardiaen dat merckte ofte hoorde: 's Anderen daegs wierde ick gereformeert ende moste van dien dagh af neffens de andere Slaven wercken, onder de welcke mijn Ambacht was de Metselaer de dienen.

Ick wierde allenskens ghewent tot dat leven. Het was doen inden maent van December wanneer de Turckse Vry-buyters haer houden op de kust van Spaignen, seer wel wetende dat de Wijnen ende vrugten alsdan ghetransporteert worden vande Engelse ende Hamburgse Schepen. Het ghebeurde dat op de selfde tijdt de Turckse Vry-buyters genomen hadden een Fregat die tot Duynkercke ghemaeckt was ghenaemt de Peerel, komende van Malaga. Ick dorste na de Zee-kant niet gaen, om dat ick tot Malaga ende Duynkercke gheweest was, vreesende bekent te worden. Den selfden Avont als de Prijs ofte buyt arriveerde, quam een Slaef van Antwerpen by my, die my by mijn eyghen naem kende, doordien hy op ons Schip was wanneer wy ghenomen wierden, ende seyde my, dat met dese laetste Prijs ende buyt van Duynkercke, een jonghman ghekomen was die hem ghevraeght hadde ofte hy niet en kende twee Vlaemse Slaven, d' een ghenaemt Monsieur Caloen, ende d'andere Monsieur de Aranda: Waer op ick hem badt ende waerschoude dat hy onder die namen na haer niet soude vraghen, om dat de selfde Personen haer namen verandert hadden, ende hier bekent ende genaemt waren onder de Slaven Jan Evertsz ende Jacob van Zeveren. Ick gingh terstondt dese tydinghe communiceren aen mijn Cameraets de Ridder Philip de Cherf, Monsieur Caloen, ende Reynier Saldens, ende wy resolveerden onsen Patroon te gaen spreecken aengaende onse verlossinghe, aleer wy souden moghen bekent worden: Want onse Patroon Alli Pegelin dachte altoos dat de Ridder Philips de Cherf een Prins was: Maer wy vonden goet aleer wy onsen Patroon souden spreken, ons te informeren van dien nieuwen Slaef, ofte men eenighe devoiren in Spaengien dede om ons te verlossen, ende hem oock te recommanderen dat hy niemant van ons, noch van onse qualiteyt soude spreecken.

Het welcke ick dede, de selfde verpandende voor thien Kroonen, het welcke het meeste was datse weerdigh waren. Dit ghelt quam ons seer wel te passe, want de 75. stucken van achten die wy van de Italiaense Coopman ontfanghen hadden, waren op ghegheten, ende de Coopman hadde noch gheen advijs dat de wissel-brief tot Antwerpen betaelt was: Maer dit nieuwe ghelt vermeerderde onse couragie seer, als mede ons credijt inde Tap-plaetsen vande Bain, alwaer goede Spaense Wijn was van de laetste buyt die de Turcken ghenomen hadden, waer over onse Bain dagelijcks vol Turckse Dronckaerts ende Christen Slaven was, wel verstaende die ghelt hadden. Het was alle daeghs, ghelijck Theofilus seydt, een Kermis van Nederlandt. Daer wierden duysent soorten van onbehoorlijckheden gepleegt die door de Dronckenschap veroorsaeckt wierden. Ende alsoo onse Patroon een reeder was van de Vry-buyterse Schepen die dese twee Scheepen van Malaga komende, met de voorsz Wijn geladen, ghenomen hadden, imployeerde men 32. Slaven van sijn Bain om de Wijn uyt de selfde Schepen te lossen, ende tot haer loon haddense vande Christen Tappers, die de Wijn kochten een stuck van achten voor yder pijp: Want de Turken moghen gheen wijn verkopen noch drincken: Het drincken wordt getolereert, maer niet het verkopen.

De voorsz 32. Slaven waren uyt gekoren, ende men imployeerdense tot de swaerste wercken. Het waren altemael roeyers ende Deugnieten. Dese troup is genaemt de Caravane, van de vvelcke de helst te vveten sestien, vvaren Russen ofte Moscoviters, ende de andere Spangiaerts ofte Italianen. Sy hadden eenighe dagen gearbeydt om dese tvvee Schepen te lossen, ende hebbende een goet stuck Ghelts ghevvonnen, quamense 's avonts inde Bain heel Droncken ende sat als Beesten. De sestien Russen maeckten krackeel met de Spaignaerts ende Italianen, ende sonder meer te contesteren, begonnense malkander te slaen soo furieus dat de Gardiaen die altoos aen de Poort is, het hoorde, die terstont het krackeel met groote slaghen met stocken eyndighde, soo dat de vechters genootsaeckt waren sich te retireren. Het was laet, ende de Gardiaen quam wederom sien, ofte alle de Slaven in de Bain waren, stellende met eenen ordre teghen 's anderen daeghs na ghevvoonte. Dat gedaen sijnde retireerde hy sich, sluytende de deure achter hem toe. Ick wandelde by gevalle op het plat van de Bain, ende soo haest als de Poort gesloten was, vergaderden de voorsz Spaignaerts ende Italianen op de Marct-plaetse, ende een van haer gingh na de Vertreck plaetse ofte Kamertje van de Russen ende Moscoviters, haer groetende met dese sprake: Honden, Ketters, Wilden, Vyanden Godts, de Bain is nu gesloten, ende de Gardiaen laet segghen, indien ghy de courage hebt te vechten, komt uyt u hol, ende wy sullen in het spel sien wie een schoon liefje hebben sal. Hy hadde nauwelijck dese sprake ge-eyndight wanneer de sesthien Russen ende Moscoviters op de Plaets quamen, beginnende terstont de Spaignaerts ende Italianen op hare Ambassade te antwoorden met Stock-slagen, want sy hadden anders gheen Wapenen als haer handen, maer gelijck men seyt furor arma ministrat, eenighe Bancken ende Tafels voor de Tap-plaetsen sijnde, ende eenige Ladders diese voor de hant vonden, wierden verandert in Wapenen, Rappiers, Pijcken ende Musquetten, haer mannelijck defenderende. Dit gevecht veroorsaeckte, voornementlijck in den avondt, soo vreesselijcken geluyt dat ghy geseyt soudt hebben datter twee Legers waren, die in een groot ende open Velt tegens malkander vochten. De avantagie van het gevecht scheen ghelijck te sijn, als mede de gequetsten die in het midden van de plaets lagen, die ick meende dat doot waren. Sy bleven in die staet tot dat den doncker de overhant nam, nochtans toonden beyde de parthyen datse de plaets niet wilden verlaten: eyndelijck quam een Priester die inde Bain woonde, ende van allen wel bemint was, met een Wasse Keersse in sijn hant op de plaets van het ghevecht, sijn beste doende haer te versoenen ende scheyden, haer seggende datse alle Christenen waren, hoewel van verscheyde Religien, ende indien de Patroon dit doen quame te weten, datter geen slagen met stocken gebreck souden sijn. Met dese vermaninge hiel het gevecht op, ende men riep terstont de Chirurgijns, want daer warender vijf ofte ses inde Bain die de Patroon toe behoorden, de welcke de gequetsten terstont begonnen te verbinden. Men meende dat alles soude passeren, sonder dat de Patroon de tijdinghe daer van soude krijgen: maer alsoo het gevecht langen tijdt geduyrt, ende groot geluyt gemaeckt hadde, de Patroon het selfde in sijn Huys gehoort hebbende, quam terstont in de Bain met Toortsen ende Lanteernen vergeselschapt met vier ofte vijf Gardiaens met Stocken voorsien. Doen begon hy sich te informeren van het ghene gepasseert was: maer die ghene welcke als Leeuwen ghevochten hadden, verborgen haer als Vossen. Dies niet tegenstaende attrapeerde de Patroon door sijne goede ondersoeckingh een van de Spaensche parthye, ende dede hem heel naeckt ontkleeden, hem doende houden van vier Slaven, te weten de handen ende de voeten, de Buyck tegens de aerde, ende dede hem op de rugge ende billen hondert slagen met stocken geven: waer mede de gramschap van de Patroon passeerde. De andere Vechters verborghen haer noch meer als te voren, vresende te seer de brocken van het convent van onse voornoemde Patroon.

Het waren nu ses maenden gheleden dat wy tot Argiers gheweest waren, tydt ghenoegh om antwoordt te hebben van Vlaenderen: Monsieur Caloen, Reynier Saldens, ende Ick ginghen na het Huys van de Patroon, wy kusten hem sijn Rock ofte de Mouwe van sijn Hembde ende nemende het woordt seyde ick hem, dat het soo langhen tijdt gheleden was dat wy tot Argiers waren gheweest, ghelovende dat hy gheinformeert was van onse armoeden, ende dat wy verstaen hadden dat hy een accoort ghemaeckt hadde met eenighe van sijne Slaven aengaende hare verlossinghe, op conditie datse in een Schip van Livorne souden gaen, het welcke inde Haven ghereet was om derwaerts te zeylen, ende datse aldaer souden blijven inde Gevanghenisse, tot dat haer rantsoen soude betaelt sijn, want den Grooten Hertogh liet doen soodanighe dinghen toe. Wy vraeghden hem wat hem gheliefde te hebben, hy antwoorde, hoe veel wilt ghy geven? Ick repliceerde, het sal uwe Signorie believen te eysschen: want het kan sijn dat uwe Signorie ons soo veel estimeert, datter geen apparentie is van eenig accoort. Doen seyde hy, na dat hy sich wat bedacht hadde, gheeft twee duysent stucken van achten tot Livorne, ofte vijfthien hondert alhier: Dat was my onmogelijck, seyde ick, want ick ben een arme Soldaet, daerom wil ick liever een Slaef binnen Argiers blijven, als in de gevanghenisse tot Livorne bersten. Het meeste dat ick soude konnen geven, soude sijn vijf hondert stucken van achten tot Livorne. Waer op hy my antwoorde, ghy presenteert te weynigh: Ick moet tegenwoordigh uyt de Stadt gaen voor eenighe dagen vvy sullen daer van spreken als ick vvederom sal gekomen sijn. Dese vvoorden gaven my een groote vertroostinghe, vvant my docht dat onse Patroon mijn presentatie niet vreemt docht. Met dit antvvoordt keerden vvy vvederom na de Bain: Ende onse Patroon vertrock met de Slaven van de Caravane om haer Hout te laten afhouvven om toekomende Iaer een nieuvve Galeye te maken: op de selfde tijdt mosten vvy vvercken aen een Huys dat onse Patroon dede bouvven op het hooghste van de Stadt: vvant gy moet vveten dat de voorsz Stadt van Argiers gebout is op het hangen van een hooge Geberchte, ende de plaets alvvaer men dit Huys boude, vvas soo moeyelijck dat gheen gheladen Muyl eenigsints daer op konde gaen: vvaer over men met de Armen alle de Materialen om hoogh moste brengen: het vvas doen den 18. February van het Jaer 1641. De Gardiaen brocht ons te vverck na gevvoonte, maer voor dat ick uyt de Bain ging, hadde ick de Ridder Philips de Cherf gerecommandeert dat hy sorge soude draghen ons eenige Potagie te maecken tegens dat vvy vvederom souden komen; men moet verstaen dat desen Ridder geexcuseert was vanden arbeyt, om dat hy gebreckelijck van leden vvas: tervvijl vvy vvrochten, quamen tvvee Turcken in de Bain, ende vraeghden na drie Slaven van Duynkercken, genaemt Ian Baptista Caloen, Emanuel de Aranda, ende Reynier Saldens, maer daer vvas niemant die dese Slaven kende. Sy toonden een Attestatie in't Latijn, ende alsoo de Spaensche Slaven gemeenelijck Bootsgesellen sijn, seyden sy dat de Attestatie in't Nederduyts vvas, de Fransche Slaven seyden dat het Engelsch vvas. De tvvee Turcken begosten moeyelijck te vvorden, ende seyden, roept een Papas vvant in het Lant van Duynkercken spreken de Papas ende Edel-luyden gemeenelijck dese sprake, ende niet de Canaille als ghy luyden. Derhalven oordeelden de Spaensche ende Fransche Slaven dat de voorsz Attestatie in 't Latijn gheschreven was. Doen riepense terstont een Brabantsche slaef genaemt Fran?ois de Student, vvant hy hadde tot Leuven gestudeert. Hy schreef Brieven voor de Duynkerckse slaven, gelijck ghy sult sien in mijn 16. Relatie, hy las de Attestatie, ende hoevvel vvy onse Namen verandert hadden, nochtans oordeelde hy terstont door de tekens van den tijt ende van het schip vvaer in vvy genomen vvaren, dat vvy die drie Christen slaven mosten sijn die de Turcken sochten. Daerom antwoorde hy haer, dat hy ons seer wel kende, ende dat wy slaven in de Bain waren, maer dat wy te werck waren. Monsieur Caloen, ende Reynier Saldens, alsoo sy de slagen soo seer niet en vreesden als ick, waren uyt het Werck geloopen, ende hadden haer verborgen in een hoeck van de Bain, ende passeerden daer den tijt met de Kaert te spelen. De voorsz Fran?ois de Student vont haer, ende seyde haer, datter twee Turcken beneden waren die van Duynkercken quamen, ende dat men Brieven voor haer hadde. Monsieur Caloen ende Saldens liepen terstont beneden, alwaer sy de twee Turcken vonden, die haer de Brief presenteerde, die van de Vader van Monsieur Caloen was. Hy was uyt der maten blijde, gelijck mede de Turcken waren, om datse ons alle in Argiers vonden: want het contract 'twelck de voorsz Turcken met onse Ouders gemaeckt hadden, was op die forme ghemaeckt, datse ons mosten leveren in wat Quartier van Barbaryen dat wy waren. Daer na brochten sy Monsieur Caloen ende Reynier Saldens in het Huys van een Turck Barber Assan, sijnde Schoon-Vader van Mostafa Iugles, die tot Brugge neffens vier andere in Gevangenisse was, om teghens ons verlost te worden. De Moeder ende Groot-Moeder van Mostafa waren seer blijde te verstaen dat hy noch in't leven was, ende dat hy wel haest in sijn Vaderlant soude moghen komen. Tot noch toe wiste ick gantsch niet van dit alles; want ick bleef arbeyden tot dat de Gardiaen permissie gaf dat yeder een sijn leven soude sien te winnen. Ick hadde goede appetijt, want het vvas na de middagh; derhalven hopende eenighe Potagie by de Ridder te vinden, volgens ons accoort als geseyt is, gaende uyt het Werck liep ick recht na de Bain toe, ende aldaer komende rescontreerde ick Fran?ois de Student voornoemt, die my seyde, Iacob ick hebbe goede tijdinghe voor u, vvelcke is dat gy geen Slaef meer en sijt: vvant daer sijn tvvee Turcken van Duynkercken gekomen, ende Monsieur Caloen ende Saldens sijn met haer uyt-gegaen. Hebbende soodanige ende soo aengename tijdingen, ende soo onvoorsiens, ghebrack'er vveynigh of dat ick niet van mijn selven viel, u versekerende dat ick geen honger meer en hadde: ick gingh terstont mijn twee Cameraets met de Turken soecken, die ick alle vier op de straet vonde. Soo haest als Monsieur Caloen my vernam, seyde hy tot de Turck, siet daer onse derde Cameraet Emanuel de Aranda. Ick vraeghde terstont de Turcken hoe mijn Ouders al voeren? Sy seyden my dat mijn Moeder van mijn ongeluck noch niet vviste, ende dat mijn Broeder vvel te passe vvas. Sy quamen met ons in de Bain, ende seyden de Gardiaen, dat hy ons niet meer soude laten arbeyden, door dien vvy vry vvaren.

Wy passeerden de rest van dien dagh door met groote blijtschap ende vrolijckheydt, drinckende met de Cameraets op de goede tijdingen: Maer wy dachten op het spreeckwoordt niet: Vreughde in Huys, droefheydt aende deure: 's Anderen daegs waren wy geresolveert den dagh te continueren in plaisier ende vrolijckheydt. Maer ontrent de middagh quam een Jode in de Bain, door ordre van de Vrouw van Alli Pegelin om ons te segghen, dat de Bassa ons wilde spreecken: Men brocht ons voor hem: Hy beval ons in een kleyn Vertreck van het Paleys te gaen, alvvaer eenighe Christen Jonghens ende Slaven vvaren: vvy vvaren op die plaets ontrent tvvee uyren sonder te vveten vvaerom, noch vvat de Bassa hebben vvilde: Ten laetsten saghen vvy komen de Hof-Meester met een stock inde Handt, seer straf seggende, Honden, vvie van u heeft na u landt geschreven om Turcken te hebben? vvaer op vvy antvvoorden, dat niemandt dervvaerts gheschreven hadde, maer dat onse Ouders dat ghedaen hadden sonder dat vvy het geweten hebben: Over vvelck antwoordt hy seer verstoort vvierde, ende gaf aen Monsieur Caloen ende my eenige seer herde slagen met de stock, seggende: Ick sal dese nacht noch komen u de Neus ende ooren af snijden, vvaer op Saldens antvvoorde, patientie, ende om dat antvvoort kreeg hy eenige slagen met de stock soo vvel als vvy, ende seyde ons: Gy sult soo niet eschapperen als gy meent, ghy sijt gheen Slaven van Alli Pegelin, maer vande Bassa, ende gy sijt aen Alli Pegelin maer geleent, ende de Bassa en begheert geen Turcken voor u rantsoen. maer daer moet gelt vvesen.

Dat vvas een questie op sijn Hooghduyts gesocht, als men seyt, gepractiseert door de boosheyt vande Vrou van Alli Pegelin in absentie van haer Man: want daer is een generale Wet over het gansche Lant 'twelck is onder de gehoorsaemheyt van den Grooten Heere, dat yeder Turck, van wat conditie hy soude mogen sijn, soo hy een Soldaet is, een Christen wat hy soude mogen sijn, mach vry maken, mits dat hy betale 'tgene hy gekost heeft, sweerende by het Hooft van den Grooten Heere, dat het is om een andere Turck die een Slaef by de Christenen is, te verlossen. Maer de Bassa gaf voor exceptie op die Wet, dat het selfde niet moet verstaen worden op sijne Slaven, om dat hy den Grooten Heere representeerde, die soodanige Wetten niet onderworpen is. Een dagh daer na schreven wy een Brief aen de Groot-Moeder van Mostafa in Spaensch door welcke Brief wy haer deden in't lange verstaen 'tgene in dese nieuwe gevangenisse was gepasseert, ende datse soude ghedencken dat haer Neef in handen van onse Ouders was, ende dat men op hem revengie soude nemen, van het ongelijck dat men ons dede. Dese Brief brachte de oude Vrou in groote bekommernisse. Sy quam terstont de Vrouw van de Bassa spreken, haer ernstigh biddende datse niet wilde toe-laten dat men ons soude qualijck tracteren: waer van de Vrouwe van de Bassa haer verseeckerde, van 't welcke de oude Vrouwe ons dede advijs geven, op dat wy niet souden bekommert sijn, ende oock door vreese diese hadde dat wy na Vlaenderen souden schrijven om de Turcken die daer gevanghen waren qualijck te tracteren.

Alli Pegelin was van sijn reyse noch niet wederom ghekomen, ende ondertusschen waren wy in het Paleys vande Bassa gesloten, sonder dat yemant van buyten by ons mochte komen, het welck nochtans eenigsints geschiede: Men gaf ons alle daegs voor onse portie twee kleyne Brooden, maer wy hadden het geluck dat de Spijs-bewaerder van de Bassa een Fransche Renegado was, die Lackey geweest was van Monsieur Chamois, die een Ridder van Maltha was als voren geseyt is, ende om dat dese Spijs-bewaerder wiste dat ick groote kennisse hadde met de voorsz Monsieur Chamois in de Bain van Alli Pegelin, ende dat wy eenige Maenden in een selfde Vertreck gheslapen hadden, gaf hy ons alle daeghs yetwes, te weten Olye, Vijghen, Toback ofte yets anders om te eten. Ick kan u versekeren dat wy hier leden de grootste ellende van alle onse Slavernye, want ghelijck ick geseyt hebbe, wy sliepen in een kleyn Kamertje met thien ofte twaelf Iongens die vol Luysen waren, ende hoewel wy dien gantschen dagh employeerden om ons te reynighen, waren wy nochtans een uyre daer na soo wel versien als te voren.

De Hof-meester van de Bassa wandelde noch met de stock in sijn hant, ende daer moste altoos yemant wesen die geslagen moste sijn voor sijn plaisier. Het eenigste plaisier dat wy hadden was dat alle de Slaven, die de Bassa alle daeghs voor sijn ghedeelte hadde, den eersten nacht by ons quamen slapen, voor al eer mense in de Bain van de Bassa bracht, ende alsoo der dagelijcks veel Prijsen waren, ende consequentelijck veel Slaven, wisten wy alles watter passeerde in het gantsche Christenrijck.

Na dat wy thien dagen in dese miserie geweest waren, quam onse Patroon Alli Pegelin inde Stadt van Argiers. De twee Turcken die gekomen waren ons in vryheyt te stellen, ginghen hem terstondt groeten, ende toonden hem als dat sy seven Turcken waren die verwisselt waren teghens ons drye Christenen, dewelcke betalen souden 't gene wy ghekost hadden. Waer op Pegelin antwoorde, Ick hebbe mijn Slaven gekocht om te winnen, ende niet om die te verwisselen teghens Turcken: waer op sy seyden, wy sijn arme Soldaten; daer en boven weet gy wel onse Privilegien in conformiteyt van de Wetten, daerom bidden wy u dat gy ons versoeck wilt toestaen. Alli Pegelin verstaende haer redenen, seyde haer: Ick wete de Privilegien ende Wetten seer wel: maer een van u is rijck, ende die behoort de Privilegie niet te genieten, want hy is geen Turck, maer een Moor, ende in Argiers geboren: Ende die in de voornoemde tijdt in de Stadt van Argiers gheboren is, kan geen Soldaet sijn. Want ghy moet weten dat de Turcken de Burgers van Argiers voor Ondersaten houden, hebbende de selfde door gewelt onder gebracht, om datse hebben willen revolteren: Daerom en neemt mense niet aen voor Soldaten, ende sy en konnen de Privilegie niet genieten: Maer indien gy mijn advijs wilt volgen, gy sult de drie Christenen hebben, sonder dat het u veel sal kosten, ende ick sal satisfactie hebben. Dien raet behaeghde de twee Turcken wel. Daerom gaf Alli Pegelin voor een expedient, dat dese twee Turcken in de Naem van haer vier Cameraets die in Vlaenderen ghevangen sijn, souden accorderen met de Moeder ende Groot-Moeder van Mostafa Iugles, dat sy onder haer sessen de twee Christenen souden koopen, te weten Emanuel de Arande, ende Reynier Saldens: Ende dat de Moeder ende Groot-Moeder van Mostafa souden Ian Baptista Caloen koopen.

Desen raedt wierde van de Turcken voor goet gevonden. Sy ginghen by de Groot-Moeder van Mostafa, ende seyden haer datse alle arm waren; nochtans datse te vreden waren onder haer sessen de twee Christenen te koopen, ende dat sy om datse rijck was haer soude obligeren de derde, te weten Ian Baptista Caloen te koopen. De Groot-Moeder van Mostafa accepteerde dese conditie, makende daer van een kleyn contract bevestight op haer Turcksche maniere. Sy gingen Alli Pegelin adverteren datse de voorsz conditie accepteerden, ende vraeghden hem wat hy wilde hebben voor Emanuel de Aranda ende Reynier Saldens. Sy accordeerden op 500. stucken van achten voor haer tween. De Groot-Moeder van Mostafa gingh den selfden dagh by Pegelin, ende vertelde hem het ongheluck van haer Neef die een Slaef van de Christenen was, ende dat hy gheen andere middel hadde om sich te verlossen, als een Duynkerckse Slaef in wisselingh te geven, ende daerom quamse hem bidden om een van de Duynkerckse Slaven te hebben mits daer voor betalende: Pegelin antwoorde, indien ghy een Duynkerckse Slaef wilt hebben, ick salder u een gheven om u te obligeren: Sy antwoorde, ick wil hem wel betalen: Maer het moet sijn een die ghenoemt is Ian Baptista Caloen. Pegelin antwoorde Ian Baptista Caloen! die is een na Bloet-Vriendt van de Koningh van Duynkercke, ende daerom moet hy ses duysent stucken van achten kosten. De oude Vrouwe wierde op dat antwoordt seer verbaest, ende keerde sonder repliceren na haer Huys, ons latende weten dat Alli Pegelin eyschte ses duysendt stucken van achten, ende datse soo veel ghelts niet en hadde: derhalven sy gheen middel sagh om onse vryheydt te verkrijghen, ten ware dat wy tot die somme wilden contribueren: waer op wy met de selfde bode antwoorden, dat wy niet een Reael daer toe wilden contribueren, ende soose ons niet wilde af-koopen, datse ons laet bersten, maer datse gedencken soude dat haer Neef in Vlaenderen mede soude bersten, sijnde in de macht van onse Ouders.

Terwijl dese sake sich accommodeerde, passerende negen weken ende drie dagen dat wy in het Paleys vande Bassa in groote miserie, vreese ende ongherustheyt waren: Op 't laetste accordeerde de Moeder van Mostafa met Alli Pegelin aengaende het af-koopen van Monsieur Caloen voor 1400. stucken van achten, met conditie dat het selfde gelt betaelt soude worden voor dat Ian Baptista Caloen uyt Argiers soude vertrecken. Met dit Accoort gingen wy uyt het Paleys van de Bassa. Wanneer ick op de Straten mochte wandelen, dachte ick dat ick mijn liberteyt hadde na soo veel verdriets, soo veel vreese van qualijck getracteert te worden, ende soo veel miserien.

De eerste nacht gingh Monsieur Caloen logeren by de Groot-Moeder van Mostafa Iugles; Reynier Saldens ende ick gingen logeren in het logijs van een van de Turcken die ons gekocht hadde, genaemt Cataborne Mostafa. Hy woonde in een Funducke dese Funducke was een schoon Gebouw met sijn vier Galeryen in't vier-kant, ende vier Verdiepingen hoogh, ende yeder Soldaet hadde daer sijn Kamertje net onderhouden van de Jongens. Want by na alle de Soldaten hebben een Jonge, sijnde een Christen ofte Renegado Slaef om te dienen. Onsen nieuwen Patroon Cataborne Mostafa tracteerde ons dien avont seer wel na de gelegentheyt van sijn Beurs, ende dede ons sijne excusen, dat hy gheen oorsake was dat wy soo langen tijt in het Paleys vande Bassa geweest waren. 's Anderen daegs gingh Reynier Saldens sijn woonplaetse nemen by een voornaemste Turck ghenaemt Mahomet Celibi Oiga, wiens Neve was een vande vijf Turcken die wy souden verwisselen.

De Moeder ende Groot-Moeder van Mostafa Iugles beklaeghden het Ghelt 't welck sy betaeldt hadden voor Monsieur Caloen, hem daghelijcks quellende met quade woorden, om hem te dwinghen de helft vande 1400. stucken van achten te betalen. Ende aen d' andere sijde drongen wy de Turcken hert aen soo veel als ons moghelijck was om onse vrydom te krijghen, volghens het accoort in Vlaenderen ghemaeckt. Waer op sy seyden dat het selfde soude sijn haer in perijckel te stellen van haer gelt te verliesen, ende in hasard dat haer Cameraets niet wederom souden komen: want het contract het welck sy in Vlaenderen met onse Ouders gemaeckt hadden, was van desen inhout, dat de Turcken ons met den eersten in het landt vande Christenen souden senden, na datse ons gevonden souden hebben: Derhalven wy ghenootsaeckt waren een nieu accoort met haer te maecken, datse aen een van ons dryen vrydom souden gheven, die sich verbinden soude de vijf Turcken die noch in Vlaenderen waren, te brenghen tot Ceuta ofte Aran in Africa, welcke Steden sijn die den Koningh van Spaignen toe-komen, ende de twee andere souden tot pant-sluyten blijven.

Dat ghedaen sijnde wierde geresolveert, dat Ick na Vlaenderen soude gaen, ende dat men my senden soude met de Vry-buyterse Galeyen van Argiers, die my op de Kust van Spaignen aen Lant souden setten. Maer mijn ongheluck wilde dat een Barbarische Koningh ghenaemt Bennali, sijnde Tributaris van het Koninckrijck van Argiers, rebelleerde, ende eenen inlantsen Oorlogh veroorsaeckte, dat de Bassa om het Landt te defenderen, de Galeyen selfs van noode hadde, soo datse die Somer op de Kuste van Spaignen niet mochten loopen volgens ghewoonte: Op de selfde tijdt wasser een Schip van Livorne, ghereet om weder te keeren ende zeyl te maecken: Ende onse Cameraet Saldens immers soo begeerigh sijnde als ick om sijn vryheydt te hebben, wiste by de Turcken soo veel te weghe te brenghen, als mede by Monsieur Caloen, dat hy verkoren wierde na Nederlandt te gaen: ende gingh in het voorsz Schip van Livorne. Ick was ten hooghsten bedroeft wanneer ick hem sagh vertrecken, ende dat ick noch moste blijven, maer de groote beloften die hy dede, dat hy korts wederom soude komen, ende de vijf Turcken mede brengen, dienden my tot vertroostinghe: het welcke hy op sijn tijdt dede, gelijck ick hier na sal seggen.

Ende wy sullen hem laten zeylen op de barmhertigheyt Godts ende van de Golven na het begeerde Vaderlandt. Soo veel als my aengaet, ick bleef by mijn nieuwen Patroon Cataborne Mostafa: Ende hoewel hy een arme Soldaet was, hadde ick goede dagen by hem: want hy syde my menighmael, Emanuel weest niet melancholijck, denckt by u selven, dat ghy de Patroon sijt, ende ick u Slaef. Ick at met hem ende van de selfde Schotel, sijnde aen sijn sijde geseten de Beenen over malkander ghekruyst op de Turckse maniere. Hy maeckte geerne goede cier, ende seyde my menighmael, Emanuel, hebbe ick geen reden goede cier te maken, hebbende geen Vrouw noch Kinderen, ende wanneer ick sal komen te sterven, sal de Bassa mijn Erfgenaem sijn, volgens de maniere van dit Lant? Ick seyde, ja, ghy doet als een wijs Man, ende hebt groote reden op u gemack te leven: want ick konde anders niet seggen om dat ick met hem at ende dronck. Maer dese woorden behaeghden gantsch niet sekere Ionghen, Renegado, die hem diende, het Gelt bewaerde, wasschende het Lywaet, ende eyndelijck dede het Ampt van een Vrouwe in de Huyshoudinge, ende hy murmureerde gestadigh, seggende, Gy verteert het alles, ende daer sijn noch soo veel dagen eer de betalinge komt, voorwaer ghy behoort van schaemte root te worden, dat ghy u dagelijcks droncken maeckt, het is gheen leven van een ware Turck. Maer evenwel liet de Patroon niet af alle daegs sich droncken te drincken.

Op sekeren tijde sijnde sat na gewoonte, hadde hy krackeel met een Bulcebas ende onder andere quade woorden, noemde hy hem een Christen. De Bulcebas dede daer op sijne klachten, ende men stelde mijn Patroon in de Gevangenisse, ende in d'eerste Vergaderinge van de Duwane, welcke in het Lant van de Christenen is den Raet, ofte gelijck de Hooghduytsers seggen de Guemine, wierde mijn Patroon gecondemneert hondert slagen met stocken op sijn Billen te hebben, ende daer en boven te gaen dienen in het Leger tegens den Koningh Bennali de tijdt van ses Maenden. Ick was over het ongheluck van mijn Patroon seer bedroeft, die my seyde, ghy sult van nu af gaen woonen by Mahomet Celibi Oiga: Ick hope met Godts hulpe dat ghy voor mijn wederkomste u vrydom sult hebben, ende indien ick Gelt hadde, wy souden het onder ons tween deelen. Ick antwoorde hem, Patroon, ick kenne u goet herte ende armoede, ick kusse u de handen, u bedanckende soo veel my mogelijck is, van het goet tractement dat ick in u Huys ontfangen hebbe. Hy seyde my, wanneer ghy in Vlaenderen sult sijn, groet van mijnen't weghen uwe Ouders, ende voornamentlijck u Cousijn tot Duynkercken, want hy heest my menighmael goet Bier te drincken gegeven.

Na het vertreck van mijn Patroon gingh ick na het Huys vande voorsz Mahomet Celibi Oiga, ende hem groetende seyde ick: Cataborne Mostafa is na het Leger vertrocken, ende heeft my hier gesonden om te logeren. Waer op Mahomet my seyde: Ick soude het gheerne doen, maer ick hebbe geen plaets in mijn Huys. Hy seyde dat, om dat mijn Cameraet Saldens, wanneer hy by hem logeerde al te familiaer met de Vrou van de voorsz Mahomet gesproken hadde, sijnde een sekere oorsake waerom hy jalours daer over hadde geweest. Ick badt hem met groote instantie, segghende dat ick niet en wiste waer ick gaen soude. Eyndelijck was hy te vreden, ende toonde my een kleyn Kamertje boven de Stal: sijnde die Stal ende dat Kamertje 't eenemael van het Huys gesepareert.

d' Eerste daghen was ick seer verwondert dat de Patronesse my niet aen en sprack: Want sy koste de Spaense sprake seer wel, ende mede Franco, ende de Vrouwen van dat Landt soecken ghemenelijck occasie met de Christenen te discoureren. Ick gingh daghelijckx fonteyn water soecken voor de Huys-houdinghe, doende het selfde sonder bevel, ende won allenskens de goede gratie van mijn Patronesse. 's Morghens gingh ick met mijn Patroon inde Vleesch-Halle, van daer sonde hy my na Huys met het Vleesch dat hy ghekocht hadde. De Patronesse dede my oock Vruchten ende Kruyden voor de Huys-houdinghe koopen: Doen begost de Mondt van mijn Patronesse sich te openen, ende met my te kouten soo veel ende soo meenighmael, dat ick vreese hadde dat het mijn Patroon eenighe quellinge in 't Hoost soude geven. Eenmael seyde sy my onder andere dingen: Christen, Godt geve u uwe liberteyt, ick bidde u seght my, sijt ghy arm in u Lant? Ick antwoorde haer: Ick ben een arme Soldaet. Sy repliceerde, ghy meugt seggen wat ghy wilt, ghy sijt nochtans niet ghelijck Gregorio: die was een andere Slaef van het Huys: Hy was geboren van Galicien in Spaignen, ende een Visscher in sijn Lant, ende hy was doen een Thuynman van een Thuyn, mijn Patroon buyten de Stadt toe-komende. Dese Slaef hadde een bequaem Lichaem om te wercken, ende na sijn qualiteyt was hy wel genoegh op-gebracht.

Dese goede Vrouwe dede my alle daegs veele curieuse vraghen: sy was langh, schoon van aensicht ende vet, waer in de schoonheyt van een Vrouwe, na de opinie van de Africanen, bestaet.

Alle daeghs, wanneer ick het Peert gevoert, Water gedragen, de Marct-gangh gedaen, ende andere dingen gedaen hadde, vraeghde ick mijn Patronesse oorlof na de Misse te gaen in de Bain van Alli Pegelin: het welcke sy my altoos toestonde. Aengaende Mahomet Celibi Oiga, hy was een seer wel ghemaeckt Man van Lichaem, seer wel op-gebracht, ende seer sober in sijn eten ende drincken; want hy dronck anders niet als Water. Hy was seer devoot in sijn Religie ofte Secte, hy was curieux in nieuwe dinghen van verre Landen te weten ende hooren, hy vraegde my na de maniere van leven vande Spaignaerts ende van de Nederlanders, ende of de Nederlanders Papisten Christen waren, willende met dat Woort te kennen geven Catholijcken, om dat de Catholijcken onder de Paus sijn. Hy verstonde eenighsints de Cosmographie, hy vraeghde my waerom de Koningh van Spaignen soo machtigh sijnde, met sijn macht van het Koninckrijck van Duynkercke, dat is met de Provintien van Nederlant, de Flamencos niet koste onder-brengen, verstaende by de Flamencos de Hollanders? Ick verhaelde hem dat die Landen voor desen aen de Kroone van Spaignen waren geweest, maer datse gerevolteert waren.

Mijn Cameraet Monsieur Caloen was by de Groot-Moeder van Mostafa Iugles, alwaer hy seer qualijck getracteert wierde: want in het Huys sijnde woonde hy in een Kamer, met tachtigh Ponden Yser aen sijn Been, ende somwijlen was hy in haer Huys van plaisier drie uyren buyten de Stadt, alwaer hy niet etens genoegh en kreegh.

De Ouders van Mostafa Iugles, die soo veel Gelts gegeven hadden voor Monsieur Caloen, begonnen te murmureren, om datse gantsch geen tijdinghe van Mostafa hoorden, ende seyden daerom dat den Koningh van Vranckrijck het Koninckrijck van Duynkercke ghenomen hadde: Ende dreyghden hem sijn rantsoen te doen betalen, indiense binnen vier Maenden van hem niet en hoorden, ende alsoo de dingen van de Zee periculeux, ende duysent fortuynen onderwerpen sijn, ende mijn Cameraet Saldens doen op de wegh moste sijn met de vijf Turcken, taste my de vreese menighmael aen van eenigh ongeluck datter soude mogen overkomen.

Maer alsoo Godt de Medicine geeft om de Siecken te genesen, soo gebeurde het wanner ick van melancholie overwonnen was: want mijn Patronesse vertrooste my met goede woorden. Ick hadde ses maenden in dat Huys gewoont, wanneer ick de eerste tydinghe van mijn Cameraet Saldens kreegh door een brief van hem gheschreven uyt Ceuta, waerin hy my adviseerde dat hy met de vijf Turcken aldaer ghearriveert was, ende dat wy met den eersten souden komen inde Stadt van Tituan, in het Koninckrijck van Fez, om de verwisselinge te effectueren volghens het accoort tot Argiers met de twee Turcken gemaeckt. Hy schreef mede aengaende de 700. stucken van achten die de Ouders van Mostafa pretendeerden van Monsieur Caloen, dat sijn Vader geseydt hadde dat hy hem liever soude laten bersten op de Galeyen, als die te betalen, maer aen de kant was gheschreven in Latijn, haec propter bene stare, welcke woorden wy uyt deden, ende gaven de Brief aende Moeder van Mostafa, op datse die soude laten lesen ende uytlegghen door een van haer Nederlandtse Slaven, het welcke sy dede, ende alsoo de Brief alleen mentie maeckte van vijf Turcken, sonder de selfde by hare namen particulierlijck te specificeren, begon dese Vrouwe te segghen dat haer Soon tot Ceuta niet en was, ende dat Monsieur Caloen haer Soon soude moeten leveren, ofte datse hem soude verbranden, ofte dat hy ses duysent stucken van achten voor sijn rantsoen soude betalen. Maer sy ontfingh op den selfden dagh een Brief van haer Soon uyt Ceuta, waer over de Moeder te vrede ghestelt was, ende wy seer blijde, hopende dat sy volkome satisfactie soude hebben.

Maer alsoo displaisir ende gemenelijck altoos de schaduwe na het contentement volght, hadde sy nauwelijcks de voorsz Brief gelesen, ofte sy dede hondert Pont Yser vast maken aen de Been van Monsieur Caloen, seggende dat hy oorsake was dat sijn Vader niet hadde willen betalen de voorsz 700. stucken van achten: maer niet tegen staende dese difficulteyt ende tegenspoet hadden wy goede couragie, tot dat wy een Schip sagen, 'twelck alleen na de Windt wachte om na Tituan te seylen, sijnde de plaets gedestineert om de Verwisselinghe met de Turcken die tot Ceuta waren, te doen: Ende 't gene ons dede vreesen was, dat indien het selfde Schip sonder ons soude vertrecken, wy noch wel vier ofte vijf Maenden souden moeten wachten, eer wy souden konnen imbarqueren.

Daerom vonden wy goede raedt te vraghen aen een Renegado ghereformeerde Maistre de Camp, ghenaemt Saban Gallan Agade, die onder de Turcken ende Christenen ge-estimeert was voor een eerlijck, rechtveerdigh ende Wijs Man, ende om de waerheydt te segghen, het was een man van morale deughden, ghelijck ghy sien kondt in mijn 14. Relatie. Ick gingh hem spreecken ende seyde hem: De goede naem van uwe deughden, soo onder de Turcken als Slaven, heeft my hier doen komen, om u raet te vragen in mijn miserie. Hy vraeghde wie ick was? Ick seyde hem, ick ben Emanuel de Aranda, van Vlaenderen geboren, een van de drie Christenen die verwisselt moeten sijn voor de vijf Turcken die genomen sijn op de Caravelle van Barbar Assan, ende volgens seker Contract 'twelck wy gemaeckt hebben over ses maenden in Argiers, is een van onse Cameraets na Vlaenderen vertrocken, ende is nu wederom gekomen tot Ceuta, alwaer hy neffens de vijf Turcken ons verwacht, ende volgens dat Contract moeten sy ons tot Tituan leveren, om de voorsz Verwisselinge te doen effectueren, maer sy doen recht contrarie: want na dat men soo groote ende excessive kosten van de Reyse van onse derde Cameraet, door Italien ende Vranckrijck gedaen heeft, die de voorsz vijf Turcken over Engelant in Spaignen gebracht heeft, nu sy tot Ceuta sijn, als geseyt is, in plaets van ons daer te senden, heeft de Oude Vrouw de Groot-Moeder van Mostafa Jugles de Ysers doen leggen aen de Beenen van mijn Cameraet Ian Baptista Caloen, eysschende 700. stucken van achten. Sy begeert verder dat de vijf Turcken hier tot Argiers komen, 'twelck is directelijck tegens ons Contract.

Saban Gallan hebbende dit mijn verhael verstaen, seyde my: ick sal my informeren van uwe saecke, komt morghen op dese uyre, ick sal u antwoort ende raet gheven: 's Anderen daeghs gingh ick op de uyre als hy gheseyt hadde in sijn Huys, ende vraeghde hem met de beste gratie als my moghelijck was, ofte hy om my ghedocht hadde: Hy antwoorde my, ick hebbe my gheinformeert van uwe saecke, ende ghy moet weten dat de Moeder ende Groot-Moeder van Mostafa, dat anders niet en doen, als om te sien ofte sy gheen Gelt van Ian Baptista Caloen souden konnen krijgen: Daerom wacht u wel yets te belooven, ende weest gerust: Gy sult sonder faute met het Schip dat in de Haven is vertrecken, ende hoewel de Groot-Moeder van Mostafa u dreygt, dat is niemendal: Want sy soude voor geen dingh vande Werelt u alhier derven houden, noch oock Monsieur Caloen, want de twee Turcken ende de Vrienden van de andere Turcken souden klagen aende Bassa. Ick bedanckte hem seer ootmoedelijck van sijn goeden raet, in vergeldinge van de welcke gaf ick hem een obligatie van mijn hant, waer mede ick my obligeerde hem te betalen 25. stucken van achten, vvanneer ick tot Tituan soude sijn, het vvelcke ick ghedaen hebbe volgens mijn belofte.

Ick ging Monsieur Caloen rapport doen van dit antvvoort. Hy vvas in een kleyne kelder met een keten aen sijn Been, ende hebbende verstaen dat vvy met het voorsz Schip souden vertrecken, het vvelcke hy vvist dat inde Haven ghereet vvas, vermeerderde sijn couragie seer, ende over 't gene dat vvy niet een stuyver souden betalen. Tervvijl ick met Monsieur Caloen sprack, quam de Groot-moeder van Mostafa hem voor stellen, ofte hy de 700. stucken van achten niet en vvilde betalen? maer Monsieur Caloen spotte met haer: Het vvelcke haer dede vermoeden, dat ick hem eenigh advijs gegeven hadde, gelijck vvaer vvas, vvaer over sy op my seer verstoort was: Ende sy quam 's anderendaeghs mijn Patronesse spreken, seggende, waerom doet ghy de Ysers niet aende Beenen van uwe Duynkerckse Slaef, op dat hy geen meer quaden raet aen sijn Cameraet kome geven? mijn Patronesse antwoorde, waerom soude ick dat doen? mijn Duynkerckse Slaef dient my trouwelijck, ende daerom hebbe ick geen reden de Ysers aen sijn voeten te doen.

Dien selfden na-middagh gaende Gerst voor het Paert soecken, was by gevalle mijn Patroon niet t'huys, ende mijn Patronesse hadde tijt my te vertellen alles wat gepasseert was met de Groot-moeder van Mostafa. 's Anderen daegs gingh ick wederom Monsieur Caloen besoecken, ende als ick doende was te vertellen 'tgene de Groot-moeder van Mostafa aen mijn Patronesse geseyt hadde, quam de voorsz Oude Vrouw, ende seyde my: Doen ick laetst-mael ten Huyse van u Patroon was, heb ick uwe Patronesse gesproocken, de welcke sonder mijne intercessie hondert Ponden Ysers aen uwe Voeten soude geleydt hebben. Ick bedanckte haer van haer goede wille, haer gevende kort antwoort, dat ick wel geinformeert was van de recommandatie diese mijnen't wege gedaen hadde. Op dit woort wiertse verstoort, ende sondt den selfden dagh een Turck aen mijn Patroon, om haer klachten te doen van dat ick de oorsake was dat mijn Cameraet de 700. stucken van achten niet wilde betalen volgens haer pretensie, ende badt hem dat hy my een Keten aen't Been wilde leggen, ofte ten minsten dat mijn Patroon my in haer Huys soude senden, om geleyt te worden aen de Keten met mijn Cameraet: het welcke gedaen wierde sonder weten van mijn Patronesse: want ick wierde in de Straet opgenomen, ende gebracht in het Huys van de Groot-moeder van Mostafa, alwaerse my neffens Monsieur Caloen aen een Keten van honderdt Ponden Gewicht vast maeckten, ende men dede ons gaen in een kleyne Kelder, alwaer wy niet en wisten vvat eynde dese saecken nemen souden: Want vvy vreesden dat men ons soude doen beloven eenigh gelt met slagen met stocken.

Na dat vvy op die Plaets drie ofte vier uyren gevveest vvaren, quam een Christen Slaef genaemt Gregorio ons besoecken, die van mijn Patronesse gesonden vvas, my latende vveten door die Slaef, datse seer droevigh vvas, ende datse van die sake gantsch niet gevveten hadde, ende indien ick eten van noode hadde, datse my het senden soude, ende dat ick goede couragie soude nemen, ende dat my geen quaet soude over-komen; dat dit alles maer gedaen vvas door de Groot-moeder van Mostafa om ons gelt te hebben. Dese bootschap van Gregorio verquickte ons seer, ende vvy sonden de selfde Gregorio met een Billet inde Bain van Alli Pegelin by een Tapper, by vvien vvy credijt hadden, om een Vlessche met Wijn met een Schotel Spijse: Het vvelcke gedaen vvierde, ende alsoo de voorsz Gregorio van mijn Patronesse gesonden vvas, dorste de oude Vrouvve hem niet refuseren te komen daer vvy vvaren.

Wanneer den Nacht ghekomen was, quam de oude Vrouwe met de Sleutels van de Kelder ons sien, ende seyde ons: Siet toe, siet toe, wat ghy doet, het is nu de laetste Nacht, ende morgen sal het Schip na Tituan vertrecken, daerom indien ghy begheerigh sijt uwe vrydom te hebben, geeft 700. stucken van achten, andersints sal ick u hier laten bersten als Honden. Monsieur Caloen antwoorde: Nadien mijn Vader niemendal geven wil, ende gy de Brief gesien hebt, soo veel my aengaet, ghy weet wel dat ick niet te geven hebbe, daerom hanght my soo het u goet dunckt: maer gedenckt dat uwen Mostafa in de handen ende macht van mijn Cameraet is. Gy kent hem, ende dat hy niet lijden sal een ongelijck het welck aen sijne Vrinden ende Cameraets gedaen wort. De oude gerimpelde Vrouwe dat hoorende wierde haest rasende ende uyt haer sinnen, ende gebruyckende hare gewoonelijcke dreygementen, retireerde sy haer, sluytende de Kelder achter haer toe.

's Anderen daegs was het noch geen dagh, datse ons quam seggen: De Wint is Oost, ende het Schip sal op huyden vertrecken, daerom haest u te resolveren oft ghy begeerte hebt vry te gaen. Wy antwoorden, sent ons wegh, indien ghy begeerigh sijt uwen Mostafa te sien, indien niet, sullen wy Slaven blijven. Op de middagh quamen ons besoecken twee ofte drie Christen Slaven, die met het voorsz Schip mosten vertrecken, om malkander adieu te seggen. Sy versochten de oude Vrouw te spreken, ende seyden haer: Juffrouw, wy hebben verstaen van onse Lants-luyden, dese twee Slaven, dat u Soon tot Ceuta is: Wy vertrecken binnen een half uyr met het Schip na Tituan, ende van daer na Ceuta: Indien het u belieft ons yet te bevelen, wy sullen niet nalaten u bevel te executeren. De Oude Vrouw hoorende dat het Schip gingh vertrecken, begon te roepen ende als een sottinne uyt te donderen: Hamers, Vijlen, om de Ketens af te nemen, op dat mijn Mostafa wederom kome, ? Christenen om Gods wille helpt ons de Ysers van dese twee Christenen af-nemen: Sy luyden wel wetende datter noch geen apparentie was van soo haest te vertrecken, hielden haer als oft sy het niet en hoorden: Ende seyden ons, Adieu Lants-luyden, wy sullen rapport doen aen uwe Cameraet Saldens vande staet waer in wy u gelaten hebben, ende daer mede gingen sy wegh.

Sy als desperaet sijnde riep hare Slavinnen, die met de Hamer niet kosten omgaen. Sy riep een van haer Na-buyrs, die sterck arbeyde om de Keten los te maken: ondertusschen murmureerden wy, seggende, door uwe onversadelijcke gierigheyt sult gy oorsake sijn dat wy misschien noch ses maenden alhier sullen blijven, ende u Neef even soo veel tijt tot Ceuta, neffens de vier andere Turcken, wiens Vrinden u duysent ende duysent mael den Duyvel sullen toe-wenschen, om dat ghy aldus haer miserie verlanght. Terwijl wy dus spraken, wierde de Keten geopent. Sy seyde my, loopt ras na het Huys van u Patroon, ende seght hem van mijnen't wegen dat hy de Schipper wil spreken. Ick wiste wel datter noch tijts genoegh was, ende dat mijn Patroon op dese stont in de Meskite was. Ick toonde haest te hebben, ende gingh recht na Huys mijn Patronesse bedancken voor de groote sorge diese over my gehadt hadde. Sy seyde my datse seer blijde was over mijn verlossinge, ende dat ick mijn Been uyt het Yser hadde, ende dat ick in hope was mijn volkomen vryheyt haest te hebben.

Het was juyst de uyre ende tijdt dat de Hala moste eyndigen. Ick gingh na de deure van de Meskite mijn Patroon verwachten, ende wy gingen te gelijck de Schipper spreken, die seyde datter geen apparentie was van dien dagh te vertrecken, maer dat hy soude vertrecken met de eerste goede Wint. Ick keerde met mijn Patroon na Huys, doende mijn beste om yetwes te hebben om op Zee te eten: want ick wiste wel dat wy anders niet als oude Bescuyt souden hebben om te eten. Mijn Patronesse gaf my een halve Majorckse Kaes, ende twaelf ofte vijfthien ponden Wit Biscuit. Monsieur Caloen ontfingh van de Moeder van Mostafa mede wat. Wanneer wy gereet waren om te vertrecken, quam'er een andere difficulteyt, te weten datter een Turck met ons soude gaen na Tituan, die voor sijn moeyte 50. stucken van achten soude hebben, welcke somme sy ons wilden doen betalen. Maer daer wierde besloten dat wy de helft daer af souden betalen, ende sy de andere helft.

Het was den 8. December, onse Lieve Vrouwen dagh des jaers 1641. wanneer de Wint ons gantsch favorabel was. Ick seyde mijn Patroon ende Patronesse Adieu, die my duysent goede toe-wenschinghen gaf. Daer na ging ick met Monsieur Caloen Scheep. Wy vonden in het Schip eenige Christen Slaven die na Tituan toe gingen om haer vrydom aldaer te negotieren met eenige Jootsche ende Moorsche Koopluyden. Als wy alle Scheep waren, schoot men een Stuck Geschut af tot een teecken dat de Pachters van de Tol het Schip souden komen visiteren, ende voornementlijck om te sien oft de Christenen die af gekocht waren, het recht betaelt hadden: vvant hoevvel de Patroon voldaen is, moet een Christen al eer hy mach vertrecken een sekere taxt betalen. Na dat het Schip gevisiteert vvas, keerden sy met de Boot vvederom na de Stadt, van vvaer sy een teecken gaven dat het Schip soude vertrecken, vvant sy mogen in de Stadt niet komen tot dat het Schip in Zee sy: ende dat vvort gedaen op datse geen Slaven souden ontstelen.

Wy beginnen dan de reyse met een seer goede wint, tot de ongeluckige plaetse toe, die ghenaemt wordt Cabo de Tenes, gelegen sijnde drie mijlen van Argiers. Ick noeme dese plaets ongeluckigh, om dat de Keyser Carolus de vijfde in het Iaer 1541. den 27. October aldaer door een tempeest verloor een goede ghedeelte van sijn Galeyen ende Schepen: het welcke geschiede wanneer de entreprinse van Argiers manqueerde. Hier wierde de wint gantsch contrarie, 'twelck ons wederom dede keeren ter plaetse van vvaer vvy gekomen waren: ende vvy quamen 's anderen daeghs seer droevigh tot Argiers. Ick gingh vvederom by mijn Patroon Mahomet, die neffens mijn Patronesse my vvelkom heten. Wy vvaren daer noch eenige dagen eer de vvint goet vvierde. Ende vvy gingen voor de tvveede mael Scheep. De vvint vvas ons seer favorabel, soo dat vvy in drie dagen passeerden de Eylanden van Frumentera ende Ivica, ende vvy sagen de Kuste van Valencien; maer te vergeefs: vvant ten eynde van acht dagen vvaren vvy vvel geluckigh dat vvy vvederom tot Argiers kosten komen, alvvaer vvy arriveerden den 29. December.

Die van de Stadt siende het Schip vvederom komen, meenden dat het sijn Reyse volbracht hadde, ende vvederom gekomen vvas: maer sy vvaren bedrogen. Ick vvas van dese reyse seer vermoeyt, ende vande Zee seer onlustig gemaeckt, om dat vvy met ons sestien Christenen in het kamertje voor in 't Schip negen voet lang ende seven voeten breet acht daghen ende acht nachten besloten vvaren ghevveest. Onder dese sestien Christenen vvarender eenighe sieck die ons seer incommodeerden: Ende alles vvel gheconsidereert sijnde, ick vervvonderde my dat vvy alle niet sieck ghevvorden sijn, om dat gheduyrende de voorsz acht daghen de tempeest niet op en hiel: Soo dat niemant van ons sestien in alle dien tijdt op den overloop ging om sich te reynighen vande Luysen ofte sich te wasschen, maer wy bleven in ons Kamertje als Honden in haer nest.

Soo haest als het Ancker ghevallen was, gingh ick aen Landt, ende gingh wederom na mijn Patroon, die verwondert was my wederom te sien. Ick vertelde hem de miserie waer in wy acht dagen geweest waren. Ick was seer droevigh dat wy onse reyse niet hadden konnen vervorderen: Maer de ververschinghe op 't Landt verquickte my wat. Ick was oock seer blijde te sien de solemniteyten die de Turcken doen wanneer sy Paesschen houden, diese noemen Paesschen van Ramedan: want sy hebben verscheyde Paesschen. Ende het jaer te voren dat ick in Argiers was, hadde ick van alle de solemniteyten niet ghesien: Want inde tyt van het Paesschen was ick ghearresteert, in het Paleys vande Bassa, van waer ick niet konde uyt gaen als vooren gheseydt is. Dese Feest duyrt acht daghen. En wordt met groote pracht ende vreuchde gecelebreert: Men doet alle daghen buyten de Stadt exercitien, ende spelen te Peerde diemen in Spaingen noemt juego de canas: Ende de Kinderen vande Turcken doen haer trecken in kleyne Triomph-wagens: Ende de Christen Slaven dienen in plaets van Peerden die haer loon weten. Ende daer warender eenighe die in dese acht daghen wonnen vijftien ofte sestien stucken van achten. De andere Christen Slaven verkochten aende kinderen poppegoet, ghelijck men in Neerlandt inde Kermissen doet. Andere hadden haer kleyne tafel om te dobbelen, waer mede sy oock Gelt van de kinderen wisten te krijghen, ende alle daeghs warender worstel spelen, waer in ick eenige Mooren seer eerdigh vondt, ende het meestendeel celebreerde het Paesschen met droncken drincken maeckende goede cier met seer groote appetijt: Want sy vasten een maendt voor Paesschen, waer toe sy alleen by dage subject sijn.

Dese vasten tijdt wordt soo rigoureuselijck gheobserveert, dat soo yemandt bekent wordt by daegh een beet ghegeten te hebben, soudemen hem ghegoten loot in sijn Mont gieten, volghens hare wetten: Maer by nacht is het haer toeghelaten te eten: Ende om haer te laten weeten datse behoorde te eten, doense langhs alle de straten een Trommel-Slagher de gantsche nacht door marcheren ende slaen. Dit Paesschen is de Christenen mede seer aenghenaem: Want ghelijckmen in Nederlant op nieuwe-jaers-dagh aen de dienst-boden yetwes geeft, soo gheven de Turcken oock op den dagh van Ramedans Paesschen eenighe danckbaerheydt; ende de eerste drye ofte vier daghen doetmen gheen Slaven wercken.

Na dat ick alle dese solemniteyten ghesien hadde, bleef de windt noch contrarie tot den 14. Ianuary 1642. als wanneer wy ons voor de derde mael imbarqueerden. Wy hadden de Haven naeuwelijcks verlaten, ofte de windt wierde wederom contrarie. Maer om dat wy tweemael wederom ghekomen waren, ende eenighe Turcken onsen Schipper bespot hadden, segghende dat hy sijn Ambacht niet en kende, hem noemende onwetende ende bottert, onse Schipper dat verwijten niet konnende verdraghen, swoer dat wanneer hy noch eenmael geimbarqueert soude sijn, hy niet meer tot Argiers soude komen, sonder dat hy sijn reyse volbracht soude hebben, al soude hy een Iaer op Zee blijven. De windt was ons 't eenemael contrarie, soo dat wy gheseyt ende gheoordeelt souden hebben dat Neptunus jalours ende nijdigh was over onse schijnelijcke liberteyt: Evenwel laveerden wy, hopende op een goede windt. Den achtsten dagh waren wy voor Oran, 't welck is ontrent veertich mijlen van Argiers.

Desen selfden nacht, ontdeckten de Turcken die de wacht op het Schip hielen, twee andere Schepen, die het onse continuerlijck volghden. De Schipper van ons Schip ende sijn volck vreesden dat dese twee Schepen Christenen waren. Maer den dagh ghekomen sijnde, vernamen ende wierde bekent dat het twee vrybuyters van Argiers waren: Het eene was de Admirael ghenaemt Amet Arrais gheboren van Duynkercke. Onse Schipper vraeghde oftse geen Christen Schepen ghesien hadden. Wanneer wy verstonden van neen, vervorderden wy onse wegh: Ende na vier dagen lieten wy het Ancker vallen voor Tremesen, alwaer wy eenighe Coopmanschappen ontladen: Eenighe Coopluyden bleven oock aen Landt: Te weten Joden ende Moren, die in ons Schip ghekomen waren. Tremesen plagh in voorgaende tijden een machtigh Koninckrijck te sijn, ende de Koningh van Argiers sijn tributaris, ende de Bassa van Argiers stelt tot Tremesen sijn Caja Dit Koninckrijck is vande laetste palen vanden Grooten Heere: Want alhier begint het Koninckrijck van Maroc ende Fez. Den Grooten Heere is gheconfedereert met dese Koninghen: Maer niet teghenstaende dese confederatie doen de Koninghen van Fez ende Maroc menighmael den Oorlogh aen die van Argiers, sonder nochtans de confederatie te violeren: Gelijck die van Argiers menighmael oock den Oorlogh doen aen die van Tunes, sonder dat den Grooten Heere sich moeyt met het gene dat de Bassas doen: Ende dese twee Koninckrijcken komen hem toe. Sy en achten niemendal den Oorlogh te doen wanneermen gheen plaets van importantie neemt.

Na dat wy drie daghen voor Tremesen op Ancker gheleghen hadden, quam de windt uyt den Oosten die wy van noode hadden: Wy begonnen onse reyse te vervorderen seylende in volle Zee met de windt van achteren, soo dat wy in weynigh uyren verre van Tremesen raeckten: Ende alsooder vele Jootse ende Moorse Coopluyden tot Tremesen ghebleven waren, waren wy by nae soo veel Christenen als Mooren ende Turcken: Ende alsoo onder ons Slaven, voor dat wy de derde mael imbarkeerden, tot Argiers gheresolveert was ons meester van het Schip te maecken, ende alle de Turcken doot te slaen, indien de occasie soude presenteren, tot welcken eynde wy alle de circumstantien bespiet hadden, doen wy tweemael geimbarqueert waren gheweest: Siende dese schoone occasie, resolveerden wy onse entreprise te effectueren. Wy hadden oock daer toe eenighe preparatien. Den aennemer was een Spaingaert, die op den overloop sliep met seven andere Christen Slaven, ende wy sestien sliepen in het kleyne Kamertje voor in 't Schip, gelijck ick te vooren gheseydt hebbe, maer hoewel dat wy ghesloten waren, kosten wy met hulpe van onse Cameraets die op den overloop waren, het luyckje secretelijck opdoen, sonder dat het de Turcken vernamen: Maer in de selve nacht dat wy meenden onse entreprise in 't werck te stellen, versuymde sich den Aen-nemer die het teken most gheven, ofte hy hadde gheen stoutigheydt ghenoegh: Ende de entreprise kreegh gheen effect, ghelijck ick breeder segghe in mijn 33. Relatie: Na dien nacht, hadden wy geen occasie meer, want te nader wy aende kust van Spaignen quamen, te grooter vreese hadden de Turcken van het Schip te verliesen, ende te meerder sorge om de wacht te verstercken.

Het was den 9. February 1642. ende wy waren op de hooghte van Malaga, 's anderen-daeghs ontrent ten 7. uyren saghen wy twee Schepen die met volle Zeylen op ons aen quamen, ende onse Schipper ende de Turcken groote vreese gaven, want ons Schip konde niet excuseren onder haer Geschut te passeeren. Onse Mast was ghespleten, soo dat wy met volle Zeylen niet kosten varen om de Zee te winnen, sy quamen soo na datmen haer Hollantse Vlaggen sagh. De Schipper van ons Schip beval dat alle de Christenen sich souden nae beneden retireren, om ons op te sluyten, daer na dede hy de boot ghereet maecken om sijn Schip te abandonneren, ende met de voornaemste Turcken na de kust van Barbarien te vluchten, ghelijck my daer na vertrocken heeft de Turck die over Monsieur Caloen, ende my sorghe hadden, maer die twee Schepen alsoose Coopvaerdy Schepen waren hadden gheen last te vechten sonder daer toe ghedwonghen te worden. Onse Patroon was seer blijde siende dat de twee schepen passeerden sonder ons aen te tasten. Daeghs daer nae op de selfde uyre saghen wy een vrybuyter van Sal?, die ons quam vraghen ofte wy gheen tydinghe hadden van eenighe Christen Schepen, ons informerende dat de twee Hollantsche Schepen die wy daeghs te voren gesien hadden, Koopvaerdy Schepen waren, die na de Kust van Barbaryen toe-gewent waren.

Wy hadden de Wint noch goet, soo dat wy den 12. February 1642. tegens den Avont het Ancker lieten vallen in een Bay anderhalf Mijle van de Stadt van Tituan af gelegen. Aldaer is een Riviere die in de Zee loopt, de Mont van dewelcke plach te dienen tot een Haven voor de Schepen die daer quamen om de Koopmanschappen van Tituan te laden ende lossen. Maer de Groot-Vader van de tegenwoordige Marquis van Sancta Cruz sijnde Generael van de Galeyen van Spaignen, maeckte dese Riviere onvruchtbaer door eenige oude Indische Gallioenen geladen met Steenen ende Aerde, die hy op de gront dede worpen, ende dat wierde gedaen om te verhinderen de Vry-buyterse Schepen die de Havens ende Kusten van Spaignen t'eenemael incommodeerden. Sijnde hier ten Ancker meenden wy alle de perijckelen die de Fortune ons soude konnen bereyden, te boven te sijn gekomen, ende hoopten den selven Nacht op het vaste Lant te slapen, maer dat was soo men seyt sonder sijn Weert te rekenen, want de Zee sijnde seer bewogen wegens den Oosten Wint die de Middellantsche Zee in de Oceaen drijft, wilde onse Schipper niet toe-laten dat men de Boot in Zee soude stellen, vresende voor eenigh ongeluck. Want ghy moet weten dat dese plaets by na tusschen twee Zeen is, het welcke grooter alteratie in Zee veroorsaeckte.

Wy waren derhalven genootsaeckt noch twee Anckers in Zee te laten vallen, ende het grootste quaet van allen was dat wy de Zee niet kosten bevaren, wegen de groote Wint, dat de selfde Bay is gelijck een halve Mane van Aerde, ende dat de Wint die uyt der Zee quam uyt der maten groot was: boven dat het Onweder ende de Tempeest alle uyren vermeerderde, soo dat het 's anderendaeghs onmogelijck was aen Lant te gaen. De Schipper ende de Turcken waren in grooten angst: Ende siende dat het Onweder grooter wierde, wisten sy geen remedie meer, vreesende dat de Kabels mochten breken, ende het Schip tegens een Klippe raken, ende in duysent stucken breken, sonder eenige hope van yemant te salveren die in het Schip waren.

De Schipper despererende van remedie dede uyt de plaets daer wy sesthien Christenen waren roepen een Christen Slaef van Noorwegen geboren, genaemt Hans Maurus, een Man in de Navigatie seer ervaren. Hy vraeghde hem oft hy geen remedie wist om dit groot perijckel te ontgaen? De Slaef antwoorde, indien ghy mijnen raet wilt volgen, sie ick met de hulpe Gods een middel om ons leven te salveren soo veel als wy sijn, maer het Schip moet breecken. De Schipper vraeghde, wat moet men doen om ons leven te salveren? Men moet het Voor-zeyl gereet maken, op dat men die op een oogenblick aen de Wint mach stellen: Ende men moet het Schip wenden, om met volle Zeyl op het zant te varen, toonende het Lant ontrent een Musquet-schoot van ons, anders sal de Windt ons tegens de Klippen in stucken werpen. Dien raet wierde goet gevonden, ende men maeckte het zeyl gereet gelijck geordonneert was.

Share on: WhatsApp @Hash Facebook Tweet